Accueil  -  Toute l'actualité FEIZ  -  Keleier  -  Chronique du Père Dominique Thepaut : Bloavez mad d’ar re goz ? / Souhaiter Bonne année à nos personnes âgées ?

Chronique du Père Dominique Thepaut : Bloavez mad d’ar re goz ? / Souhaiter Bonne année à nos personnes âgées ?

Job An Irien ha Dominig Tepot a skrivo ur pennad-skrid bep eil adaleg bremañ.

Bloavez mad d’ar re goz ?

Pedet da lavared kenta overenn ar bloaz e ti ar re goz (e miz c’hewrer hebken !), en em gavan gand eun hanter-kant a dud a oad, lod anezo asezet war kadoriou gand rojou. Emaint o tond er zal-pedi,  harpet war eur baz, ha re all, bet tud o kerhed anezo en o hambr. Chom a ra eun tamm amzer araog staga gand an overenn, hag ez an da doulla kaoz ganto.

Med allaz, meur a hini a zo kollet o speret ganto, ha n’int  ket gouest da gozeal mad ken. Unan bennag aze, hanter-gousket ha digor braz e hinou. Engavet e-kichen eur vaouez lijeroh, ez an ganti e brezonneg, med ne oar distripa  din nemed kenavo pe yehed mad. Unan all, brezoneger a bell ’zo, ne gred breman mond nemed e galleg, abalamour, hervez a lavar,  eo aze ar yez implijet nemeti e ti ar re goz. Neubeud a varvaillou etrezo, engavet re skuiz martreze gand ar vuez, ha petra da gonta ken, ha da biou ? Petra vije a nevez gand tud a oad ?

Ma, sonjal a ran, engavet avad gwall izel ar re zo aman en o retred. Petra brao lavared dezo evid ar bloaz-man ? Eur vuez yah ? Med piou a gredje ahanon, p’emaint toud dija o vervel dre uz, oh esa bale, ken chorgel ha tra, anad mad n’eus hent ‘bet ken evito da wellaad. Ouspenn c’hoaz, klenved ar c’hovid a zo bet warlene o tistaga anezo pell diouz o ‘famill ; ha dizoloet breman bemdez en tele  pegen diskempenn ha divalo e vez graet d’ar re goz e ti pe di e leh m’emaint o veva fin o buez. Na begement a dristidigez !

Eman digor an overenn ganeom, gand kantikou brezonneg bet choazet gand merhed ar barrez evid ober eun tamm plijadur dezo. Allaz, mond a ra o moueziou a-dreuz toud, den ‘bet chalet koulskoude, pounner-gleo ma ‘z int. Unan anezo o tislonka e zizuni a ro deom eun tamm ambuz. Red mad din memestra heti eun tamm bloavez mad, hag dineh, e lavaran dezo an dra-man : « Mad, ne lavarin ket deoh bloavez mad evid ho korf, engavet ken dister. Ne lavarin ket keneubeud bloavez mad evid ho taremprejou : n’euz ket kement-se a dud o tond da weled ahanoh breman, eun tamm kerent bennag a-wechou. Med bloavez mad da genta d’ho spered, d’ho memor, ha da doud ar pez a zo bet sanket don ennoh a-hed ho puez. Bloavez mad ive, abalamour emaoh engavet tost da Jezuz, bet lakaet war ar groaz dinerz, noaz ha dilezet. Bloavez mad deoh ; dalhit sonn an esperans hag ar feiz bet hadet da zeiz ho padiziant ».

Tad Dom. THEPAUT


Le père Job An Irien et le père Dominique Thepaut écriront désormais un article une semaine sur deux.

Souhaiter Bonne année à nos personnes âgées ?

Invité à présider (en février !) la première messe de l’année dans un EHPAD, me voici avec une cinquantaine de personnes âgées, certaines en fauteuil roulant. Elles se rendent à la salle de prière, certains s’aidant d’une canne, d’autres voiturées depuis leur chambre. Comme il me reste un peu de temps avant de commencer la messe, je m’en vais converser avec eux.

Certains ont hélas perdu la tête, et sont incapables de parler correctement. L’un ou l’autre est à demi-endormi, la bouche ouverte. Arrivé auprès d’une femme plus vive, je me mets à lui parler en breton mais elle ne sait dire qu’au revoir ou bonne santé. Un autre, bretonnant de toujours, n’ose maintenant plus parler qu’en français car, selon lui, c’est la langue qu’on emploie à l’EHPAD. Peu de conversation entre eux, trop fatiguées de leur vie ; et pour parler de quoi, et à qui ? Que peut-il bien y avoir de nouveau chez des vieux ?

Eh bien, me dis-je, les voilà arrivés bien bas, ceux qui sont en retraite ici. Que leur souhaiter pour l’année nouvelle ? Une vie en bonne santé ? Mais qui me croirait, car ils s’épuisent tous à mourir, essayant encore d’avancer en claudiquant : il leur est évident qu’il n’y a aucune place pour une amélioration. L’an dernier, la maladie de la Covid les a aussi séparés de leurs proches ; et, ces jours-ci, la télé leur montre les maltraitances que subissent, dans tel ou tel EHPAD, les anciens y passant le reste de leur temps. Tristesse totale !

La messe a commencé avec, pour leur faire plaisir, des cantiques bretons choisis par les femmes de la paroisse. Hélas leurs voix dissonent : cependant, personne n’est gêné, les oreilles étant moins fines. Voici un qui vomit maintenant son petit déjeuner : distraction pour tous ! Dans le sermon, il faut quand même leur souhaiter une sorte de bonne année ; voici ce que je dis :

« Eh bien, je ne vais pas souhaiter une bonne année à vos corps, arrivés si faibles. Je ne souhaite pas non plus une bonne année à vos relations humaines : il n’y a plus maintenant autant de monde à vous rendre visite, un parent, quelquefois. Bonne année d’abord à votre esprit, à votre mémoire, à tout ce qui a imprimé fortement vos vies. Bonne année aussi, car vous êtes maintenant très proches de Jésus, qui a été mis sur la croix, nu, abandonné, sans force. Bonne année à vous, et conservez l’espérance et la foi de votre baptême. »

Le Père Dominique THEPAUT