Accueil  -  Toute l'actualité FEIZ  -  Keleier  -  Réflexions du Père Job an Irien : Kraouiet adarre ! / Re-confinés !

Réflexions du Père Job an Irien : Kraouiet adarre ! / Re-confinés !

Kraouiet adarre ! 
Ha setu ni kraouiet adarre evid an eil gwech er bloaz-mañ, ha den ne oar epad pegeid c’hoaz e raio e reuz ar C’hovid-19 daonet-se ! Skuizuz eo evid an oll, rag goulenn a ra diganeom bepred taoler evez ouz buhez ar re all, ha gwarezi o buhez dezo kement hag or buhez deom-ni. Er vuhez ordinal beteg ar c’hleñved-red-mañ, ne ouiem ket on-noa da ober kement-se. Galvet om da zoursial oll asamblez ouz buhez ar re zisterra. An dro-lavar koz «Arabad dit ober d’ar re all ar pez ne blijfe ket dit e vefe greet dit !» a zo da veva hirio evelhenn : «Gra d’ar re all ar pez a blijfe dit e vefe greet dit !» Ma kemerom an dro-spered-se e vezo efedusoc’h ha laouennoc’h ar mare-mañ a graouiadeg.

E kerz ar studiadenn emaon oc’h ober diwar-benn kleñved-red ar vosenn e Penn-ar-Bed er grenn-amzer, em-eus klevet ano euz eun enezennad e parrez Landevenneg, hag an enezennad-se a zo stag ouz parrez Argol. E 1347 eo skoet da vad gourenez Kraon gand ar vosenn, dreist-oll karteriou Troveog, Killien, Lomergad, Kervoulac’h ha Kerlivit. Person Kraon hag an dud a iliz euz ar barrez ne reont ket war-dro ar re a zo skoet gand ar c’hleñved. Person Argol eñ e-neus truez outo hag a ra war o zro gand kalon. Tud Argol a c’houlenn neuze digand an eskob e vefe savet eur chapel evid an tachad-se, hag evel-se e oe krouet an enezennad. Doare-ober person Argol a oe hini kalz kloer da vare ar c’hleñvejou-red. Gouzoud a reer penaoz e varvas Santig Du e Kemper e 1349 skuiz-maro oc’h intent ouz an dud skoet gand ar vosenn. E Plouvien ez-eus eur bez bet savet e 1509 da zerhel soñj ouz pevar beleg a roas evel-se o buez war-dro ar re vosennet. E Kerlouan e 1776 e varvas ar person eet skuiz-divi o veza noz-deiz war-dro ar re glañv, e gureed o veza marvet.

E gwirionez ez-eus bet atao, bep tro ma c’hoarveze eur reuziad kleñved-red, tud hag a yee beteg penn pella o nerz evid sikour ar re glañv ha konforti anezo. Her gwelet on-eus en nevez-amzer er bloaz-mañ. Ma n’om ket oll galvet da gement-se, ez-om koulskoude galvet da zoursial ouz ar re reuzeudika tro-dro deom, ha dreist-oll ar re gosa. O buhez a zo eun teñzor evid o famill, hag evidom-ni ive. Ankounac’heet or-boa talvoudegez buhez mabden, dallet ma vedom gand an traou. Gouzoud a reom bremañ n’eus ket talvoudusoc’h eged ar vuhez, peogwir e ro tro deom da gared ha da veza karet… hag ar c’homzou ’vel ar jestrou a garantez a oar rei buhez. Evid kement-se n’eo morse re ziwezad, hag eo e galloud pep hini ahanom!

Re-confinés !
Nous voici reconfinés, pour la seconde fois cette année, et personne ne sait combien de temps encore le maudit Covid-19 continuera ses ravages. C’est fatiguant pour tout le monde, car cela nous demande d’être constamment attentifs à la vie des autres, et de protéger leur vie comme la nôtre. Dans la vie ordinaire, jusqu’à cette pandémie, nous ne savions pas qu’il nous fallait faire cela. Nous sommes appelés à nous soucier tous ensemble de la vie des plus faibles. Le vieil adage : «Ne fais pas aux autres ce que tu ne voudrais pas qu’ils te fassent !» est à vivre aujourd’hui ainsi : «Fais aux autres ce que tu voudrais qu’ils te fassent !» Si nous choisissons cet état d’esprit, ce temps de confinement sera plus efficace et plus joyeux.

Au cours de mes recherches au sujet des épidémies de peste en Finistère au moyen-âge, j’ai entendu parler d’une enclave dans la paroisse de Landévennec, enclave rattachée aujourd’hui encore à Argol. En 1347 la presqu’île de Crozon fut atteinte par la peste, et en particulier les hameaux de Troveog, Killien, Lomergad, Kervoulac’h et Kerlivit. «Le curé de Crozon et les hommes d’église de la paroisse se désintéressent des pestiférés. La cure d’Argol porte assistance en s’exposant. A la demande de la population d’Argol, l’évêque ordonna la construction d’une chapelle qui entraîna la création de l’enclave d’Argol.» Le comportement du curé d’Argol fut celui de bien des clercs en périodes d’épidémies. On sait comment Santig Du, à Quimper en 1349, mourut d’épuisement en prenant soin des pestiférés. Il y a à Plouvien une tombe de 1509 qui rappelle le souvenir de quatre prêtres qui furent victimes de leur dévouement auprès des pestiférés. A Kerlouan en 1776, le recteur mourut d’épuisement au service des malades, ses curés étant morts…

En réalité il y eut toujours, chaque fois que survenait une épidémie, des gens qui allaient jusqu’au bout de leurs forces pour aider les malades et les consoler. Nous l’avons encore vu cette année au printemps. Si nous ne sommes pas tous appelés à cela, nous sommes cependant appelés à nous soucier des plus malheureux autour de nous, et en particulier des plus âgés. Leur vie est un trésor pour leur famille, et pour nous aussi. Nous avions oublié la valeur de la vie humaine, aveuglés que nous étions par les biens. Nous savons maintenant qu’il n’y a pas plus important que la vie, parce qu’elle nous donne d’aimer et d’être aimé… et que les paroles et les gestes d’amour savent donner vie. Pour cela, il n’est jamais trop tard, et c’est au pouvoir de chacun de nous!

Tad Job an Irien