Accueil  -  Toute l'actualité FEIZ  -  Keleier  -  Chronique du Père Job an Irien : War-zu warc’hoaz ! / Vers demain !

Chronique du Père Job an Irien : War-zu warc’hoaz ! / Vers demain !

War-zu warc’hoaz !

Daou sevez diouz reñk on-eus bet war LCP Sénat abadennou o tiskouez deom penaoz e tremene an traou e Kuzul an Europ, p’en em gav bodet renerien ar Stadou, ha dreist-oll p’o-deus da zivizoud eun dra bennag nevez. Da skwer, daoust hag e c’hellom, ar 27 Stad asamblez, kaoud ar memez pal evid an en-dro, da lavared eo beza heb Karbon e 2050 ? Ha kement-se pa ouezer e ra hirio Bro-Pologn 80% euz he zredan gand glaou… Hag er memez amzer ez-eus lod ha ne fell ket dezo kleved ano euz kreizennou nukleel, ablamour d’al lostennachou ha ne ouezer ket penaoz en em zizober diouto hag a jom dañjeruz evid kantvejou… Petra ’lavaro Bro-Frañs ha ne zeu ket a-benn zokén da zerri da vad Fessenheim ? Peseurt plas a ro peb bro d’an energieziou glaz ? Peseurt hent da gemer da vired da forani an energiez ? Goude daou zeveziad labour tenn ha darempredou stard, eo deuet ar 27 d’en em gleved war ar pal, ha kement-se gand sikour pennog ar prezidant Charles Michel, a felle dezañ e vefe eun emgleo. Hag unan euz ar re a gemere perz da lavared : «Gwechall e vefe bet brezel etrezom da genta, ha goude eur milion a dud lazet, on nefe azezet tro-dro d’eun daol da reñka on tabutou… Hirio om eet war raog !»

Ha petra da lavared diwar-benn ar c’hwec’h devez leun a vo red evid sevel eun treuzemgleo evid ober dle asamblez, en eur ampresti arhant, da rei lañs en-dro d’an ekonomiez goude ar C’hovid ? Red e vo da Anjela Merkel cheñch tu d’he chupenn, hag asanti eo stag ekonomiez Bro-Alamagn ouz hini an Itali, evid ar pez a zell ouz ar peziou evid an otoiou, ha sikour an Itali a zikouro ive an Alamagn. He cheñchamant a zacho ouz he heul ar broiou ‘dilonteg’, Beljik, Izel-Vroiou, Sued, Pologn hag all. Ar wech kenta eo d’an Europ ober dle asamblez ! Eur c’hammed ouspenn marteze war-zu ar pez a c’hellfe dond da veza ‘Stadou-Unaned an Europ’, c’hoaz da ijina…

Gouzoud a reom on-eus hent da ober asamblez, med da genta marteze on-eus da rei muioc’h a bouez d’ar rann-vroiou, anaoud gwelloc’h o istor hag o finvidigeziou, evid ma c’hellfent digas ive o lod er bed emaom oll o sevel. Ha kement-se a zo ken gwir all evid ar broiou o-unan ; kalz on-eus da ranna gand ar re all, hag evid kement-se eo red deom o anaoud gand doujañs evito. Labour eur c’hantved eo !

Vers demain !

Deux jours de rang nous avons eu sur LCP Sénat des émissions nous montrant comment cela se passe au Conseil de l’Europe; lorsque les chefs d’États sont rassemblés, et particulièrement lorsqu’ils ont à décider de quelque chose de nouveau. Par exemple, pouvons-nous, les 27 États ensemble, avoir un but commun pour l’environnement, atteindre la neutralité carbone en 2050 ? Et cela en sachant qu’aujourd’hui la Pologne produit 80% de son électricité par du charbon… Et dans le même temps, certains ne veulent pas entendre parler de centrales nucléaires, à cause des rebuts dont on ne sait comment se débarrasser et qui demeurent dangereux pour des siècles… Que dira la France qui n’arrive même pas à fermer définitivement Fessenheim ? Quelle place chaque pays donne t-il aux énergies vertes ? Quel chemin prendre pour éviter le gaspillage d’énergie ? Après deux journées de travail ardu et de relations serrées, les 27 se sont entendus sur l’objectif, et cela grâce au travail têtu du président Charles Michel, qui tenait à un accord. Et l’un des participants de dire : «Autrefois on se serait d’abord fait la guerre, et puis après un million de morts on se serait assis autour d’une table pour régler nos différents… Aujourd’hui nous avons avancé !»

Et que dire des six journées complètes qui seront nécessaires pour arriver à un compromis sur une dette commune, en empruntant de l’argent, afin de relancer l’économie après le Covid ? Il faudra qu’Angela Merkel change complètement de position, et reconnaisse que l’économie de l’Allemagne est liée à celle de l’Italie qui produit les pièces détachées pour les voitures, et qu’aider l’Italie c’est aider l’Allemagne. Son changement entraînera à sa suite les ‘Pays Frugaux’, Belgique, Pays-Bas, Suède, Pologne… Pour la première fois l’Europe accepte une dette commune ! Un pas supplémentaire peut-être vers ce qui pourrait devenir ‘Les États-Unis d’Europe’, encore à inventer…

Nous savons bien que nous avons du chemin à faire ensemble, mais d’abord peut-être à donner davantage de place aux régions, à mieux connaître leur histoire et leurs richesses, afin qu’elle puissent apporter leur pierre au monde que nous construisons. Et cela est aussi vrai pour les pays eux-mêmes ; nous avons beaucoup à partager avec les autres, et pour cela il nous faut les connaître en les respectant. C’est le travail d’un siècle !

Tad Job an Irien